Mirasta Mal Paylaşımı ve Saklı Pay

Bu yazımızda Mirasta mal paylaşımı nasıl yapılır ne gibi durumlarda mirastan yoksun kalırız ve mirasbırakan hangi oranlarda sizin payınıza dokunamaz bu gibi durumları ele alacağız.

Ölmesi veya ölümüne denk tutulan gaipliğine karar verilmesiyle terekesi (mirası) mirasçılarına geçen gerçek kişiye mirasbırakan denir. Mirasbırakanın mutlaka gerçek kişi olması gerekir. Mirasbırakanın tüm malvarlığına ise Tereke adını vermekteyiz.

Miras bırakanın ölmesi veya ölümüne denk tutulan gaipliğine karar verilmesiyle terekenin (mirasın) intikal ettiği gerçek veya tüzel kişiye mirasçı denir. Tüzel kişiler mirasbırakan olamamalarına rağmen mirasçı olabilmektedirler. Yasal mirasçılar, Kanundan kaynaklanan mirasçılardır. Medeni Kanuna göre yasal mirasçılar, “kan hısımları”, “sağ kalan eş”, “evlatlık” ve nihayet “Devlet” (Hazine)dir. Yasal mirasçılar külli halefti. Yani hem haklara hem de borçlara sahip olurlar.

İradi mirasçılar, Mirasbırakan, mirasının tamamı veya belli bir oranı için bir veya birden çok kişiyi mirasçı atayabilir. Bunlar da yasal mirasçılar gibi külli haleftir. Tereke borçlarından da müteselsilen sorumludurlar.

---

Mirasbırakanın Eşi Durumu

Mirasbırakanın ölümüyle birlikte eşin mirasçılığına değineceğim; Eş hiçbir zümreye dahil değildir tüm zümreler ile mirasçı olabilir. Buradan şu anlaşılır, çocuğunuz varsa onunla, evlilikte çocuğunuz yoksa eşiniz anne ve babanız ile mirasçı konumundadır.

---

Peki Boşanan Eşler İçin Durum Ne Olur ?

Boşanan eşler, bu sıfatla birbirlerinin yasal mirasçısı olamazlar ve boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendilerine sağlanan hakları, aksi tasarruftan anlaşılmadıkça, kaybederler. Aynı şekilde evlenmenin butlanı halinde de birbirlerine mirasçı olamazlar.

---

Mirasçısı Olmayan Terekeye Ne Olur ? ( Diğer bir ifadeyle altsoyum yok annem babam yok, onun annesi babası yok şimdi ne olacak.)

Mirasçı bırakmaksızın ölen kimsenin mirası Devlete geçer. Diğer bir ifadeyle üç zümrede hiçbir mirasçı yoksa ve sağ kalan eş veya evlatlık da bulunmuyorsa, miras doğrudan doğruya devlete (hazineye) kalır.

---

Saklı Pay Durumu

Mirasbırakan terekesi üzerinde tasarrufta bulunma hakkına sahiptir. Burada mirasbırakan için kısıtlı bir özgürlük alanı sağlanmıştır. Kısıtlı denilmesinin sebebi tabiki kendi malında tasarruf hakkına sahip olacak ancak size verilen saklı pay hakkınıza dokunmayarak.

Eğer altsoy iseniz yasal miras payınızın yarısı (1/2) si, üst soy iseniz yasal miras payınızın dörtte biri (1/4) ü, eğer mirasbırakanın eşi iseniz yasal miras payınız aynı zamanda saklı payınız oluyor. Bu paylara mirasbırakan dahi dokunamaz herhangi gi bir tasarrufta bulunamaz.

---

Mirasbırakanın Kardeşiyim Benim de Saklı Payım Var Mı ?

Kardeşler 10 Mayıs 2007 tarihinden itibaren saklı paylı mirasçı olmaktan çıkarılmıştır.

---

Mirasbırakanın Tasarruf Durumu

Mirasbırakanın ölümünden sonra hüküm doğuracak şekilde emirlerini içeren hukuki işlemlerine ölüme bağlı tasarruf denilmektedir.

---

El Yazısı Vasiyetname Durumu

El yazılı vasiyetnamenin yapıldığı yıl, ay ve gün gösterilerek başından sonuna kadar mirasbırakanın el yazısıyla yazılmış ve imzalanmış olması zorunludur. El yazılı vasiyetnamenin mutlaka miras bırakanın el yazısıyla yazılması gerekir, bilgisayar çıktısı ile olmaz. El yazılı vasiyetname, saklanmak üzere açık veya kapalı olarak notere, sulh hâkimine veya yetkili memura bırakılabilir.

---

Resmi Vasiyetname Durumu

Resmî vasiyetname, iki tanığın katılmasıyla resmî memur tarafından düzenlenir. Resmî memur, sulh hâkimi, noter veya kanunla kendisine bu yetki verilmiş diğer bir görevli olabilir. Mirasbırakan, arzularını resmî memura bildirir. Bunun üzerine memur, vasiyetnameyi yazar veya yazdırır ve okuması için mirasbırakana verir. Vasiyetname, mirasbırakan tarafından okunup imzalanır. Memur, vasiyetnameyi tarih koyarak imzalar.

---

Sözlü Vasiyetname Durumu

Mirasbırakan; yakın ölüm tehlikesi, ulaşımın kesilmesi, hastalık, savaş gibi olağanüstü durumlar yüzünden resmî veya el yazılı vasiyetname yapamıyorsa, sözlü vasiyet yoluna başvurabilir. Bunun için mirasbırakan, son arzularını iki tanığa anlatır ve onlara bu beyanına uygun bir vasiyetname yazmaları veya yazdırmaları görevini yükler.

Mirasbırakan için sonradan diğer şekillerde vasiyetname yapma olanağı doğarsa, bu tarihin üzerinden bir ay geçince sözlü vasiyet hükümden düşer.

---

Mirastan Çıkarma Durumu

Miras bırakanın tasarrufunu gerektirir. Kendiliğinden olmaz. Miras bırakanın mirasçılıktan çıkarmaya ilişkin tasarrufu, tek tarafı bir hukuki işlemdir. Kural olarak vasiyetname yolu ile yapılır

Cezalandırma amacı ile mirastan çıkarma durumuda vardır bunda kısaca değinelim,

1)Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine (sadece hısımlar değil) karşı ağır bir suç işlemişse,

2)Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın ailesi üyelerine (kan hısımları, evlatlık, eş) karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse,

3)Borç ödemeden aciz sebebiyle mirasçılıktan çıkarma (Koruyucu) bu son madde de bir takım hususlar mevcut olup onada kısaca değinelim.

Miras bırakan, hakkında borç ödemeden aciz belgesi bulunan altsoyunu, saklı payının yarısı için mirasçılıktan çıkarabilir. Ancak, bu yarıyı mirasçılıktan çıkarılanın doğmuş ve doğacak çocuklarına özgülemesi şarttır.

Mırasçılıktan tam çıkarılan kimse mirastan pay alamaz.

---

Mirassın Reddi Durumu

Mirasın ret durumu 2 şekildedir. Hükmi Red ve Gerçek ret

a) Hükmi Red: Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkca belli ise veya bu durum resmen tes-pit edilmiş ise hükmi red kendiliğinden gerçekleşir. Miras kabul edilirse hükmi red ortadan kalkar. Hükmi ret de mirası kabul etmek için bir süre öngörülmemiştir.

b) Gerçek Red: Ret hakkı mirasbırakanın ölümünden sonra kullanılabilir. Yenilik doğurucu bir işlemdir. Red sebebinin açıklanması gerekmez. Red şekle bağlı değildir. Reddin koşulsuz ve kayıtsız olması gerekir. Mirasın kısmen reddi soöz konusu değildir. Red hakkına sahip kişinin fiil ehliyetine sahip olması koşuldur. Red rızai temsilci veya yasal temsilci tarafından da yapılabilir. Vasi, sulh ve asliye mahkemesinin onayı ile mirası reddedebilir.

Yasal mirasçı, miras bırakanın ölümünü öğrendiği andan itibaren 3 ay içinde mirası red edebilir. Yasal mirasçı, mirasçılık sıfatını daha sonra öğrendiğini ispat ederse, süre bu sıfatı öğrendiği tarihten itibaren işlemeye başlayacaktır. Atanmış Mirasçı, vasiyetname ile atanmış ise, miras bırakanın bu tasarrufunun kendisine bildirilmesinden itibaren 3 ay içinde mirası reddedebilir. Mirasçı, miras sözleşmesiyle atanmış ise miras bırakanın ölümünden itibaren 3 ay içinde mirası reddedebilir.

Bu süre önemli bir sebebin varlığı halinde Sulh halimi tarafından uzatılabilir.

Tüm konuyla ilgili sorularınızı yorum olarak veya mail adresime iletebilirsiniz.